ซอกซอนตะลอนไป (9 มีนาคม 2568)
ยกเลิกมาตรา 370 ภารกิจรัฐบุรุษ(ตอน31)
หลังอินเดียประกาศอิสรภาพ
โดย เสรษฐวิทย์ ชีรวินิจ
รัฐบาลอินเดียให้เหตุผลที่ต้องออก “ปฎิบัติการโปโล” ว่าเพื่อยึดรัฐไฮเดอร์ราบาดมาเป็นของอินเดีย ด้วยเกรงว่าจะมีการก่อตั้งรัฐคอมมิวนิสต์ขึ้นในรัฐไฮเดอร์ราบาด
ก่อนหน้านั้นในปี 1946-1951 เกิดการกบถขึ้นในพื้นที่เทลังกานา (ปัจจุบัน เมืองไฮเดอร์ราบาด กลายเป็นเมืองหลวงของรัฐเทลังกานาไปแล้ว) ซึ่งขณะนั้นอยู่ภายใต้การปกครองของรัฐเจ้าชายไฮเดอร์ราบาด กบถครั้งนี้นำโดยชาวไร่ชาวนาฝ่ายนิยมคอมมิวนิสต์ได้จุดชนวนขึ้นในปี 1944-1946
เพราะไฮเดอร์ราบาด เป็นรัฐที่ปกครองแบบศักดินาเจ้าที่ดิน ที่ดินทำกินส่วนใหญ่อยู่ในกำมือของชนชั้นสูง และ ชนชั้นขุนนางที่เรียกว่า โดราส(DORAS) ซึ่งได้รับการแต่งตั้งโดยนิซามแห่งไฮเดอร์ราบาดให้มาปกครองท้องถิ่น ทำให้ชาวไร่ชาวนามีสภาพไม่ต่างอะไรจากทาสติดที่ดิน
(ชนเผ่าโรฮิลลา ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของชนเผ่าพาชตุนจากอัฟกานิสถาน เป็นกองกำลังสำคัญของนิซาม-ภาพจากวิกิพีเดีย)
แน่นอนว่า พวกโดราสเป็นมุสลิม ในขณะที่ชาวไร่ชาวนาส่วนใหญ่นับถือศาสนาฮินดู ความขัดแย้งที่ไม่อาจหาข้อสรุปได้ส่วนหนึ่งก็มาจากความแตกต่างกันทางศาสนานั่นเอง
ชาวไร่ชาวนาของเทลังกานา จึงจำต้องหันไปหาระบบคอมมิวนิสต์เพื่อหวังให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น แนวคิดนี้ถูกเพาะบ่มมาตั้งแต่เกิดภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่(THE GREAT DEPRESSION) ทั่วโลกในช่วงทศวรรษที่ 1930 เรื่อยมาจนถึงทศวรรษที่ 1940 ลากยาวมาจนสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อเกิดภาวะวิกฤติการทางด้านอาหาร
ชาวไร่ชาวนาไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากออกมาเรียกร้อง และ ก่อการกบถล้มล้างการปกครองของ นิซาม แห่งไฮเดอร์ราบาด ซึ่งนิซามก็อ่อนแอเกินกว่าที่จะจัดการกับการกบถครั้งนี้ได้ อินเดียจึงมองว่า ไฮเดอร์ราบาดอาจเป็นภัยคุกคามต่อตัวเองได้ในอนาคต
(ภาพจำลองการบุกแบบสายฟ้าแลบของปฎิบัติการโปโลจากทุกทาง-ภาพจากวิกิพีเดีย)
ปฎิบัติการดังกล่าวเริ่มขึ้นในเช้าวันที่ 13 กันยายน 1948 แบบที่เรียกว่า “สายฟ้าแลบ” จากนั้นก็ตามด้วยมาตรการปิดกั้นทางเศรษฐกิจ และสั่งหยุดการเดินรถไฟ
อินเดียใช้เวลาเพียง 5 วัน ก็ทำให้นิซามออสมาน อาลี ข่าน ต้องประกาศยอมแพ้ และออกคำสั่งให้ทหารฝ่ายตนเองหยุดยิงเมื่อเวลา 17.00 น. ของวันที่ 17 กันยายน
เหตุผลที่อินเดียเลือกใช้ชื่อปฎิบัติการครั้งนี้ว่า ปฎิบัติการโปโล ก็เพราะว่า ในรัฐไฮเดอร์ราบาดมีสนามโปโล ซึ่งเป็นกีฬาของคนรวย และ ของชนชั้นสูงมากมาย
แม้ว่ากองกำลังหลักในการบุกไฮเดอร์ราบาดก็คือ กองกำลังหทาร แต่อินเดียเรียกปฎิบัติการครั้งนี้ว่า ปฎิบัติการของตำรวจ
แน่นอนว่า การปะทะกันในครั้งนี้ย่อมต้องมีการสูญเสียล้มตายเป็นจำนวนมาก ซึ่งในเวลานั้น การเก็บรายละเอียดของการสูญเสียยังไม่แม่นยำนัก
ขณะนั้นมีการคาดเดาว่า น่าจะมีผู้เสียชีวิตของทุกฝ่ายอยู่ที่ 200,000 คน แต่ไม่มีใครรู้ความเสียหายจริง
ในที่สุด นายเนห์รู ก็ได้จัดตั้งคณะกรรมการขึ้นมาคณะหนึ่งเรียกว่า คณะกรรมการซุนเดอร์ลาล(THE SUNDERLAL COMMITTEE) เพื่อสืบหาข้อเท็จจริงต่างๆเกี่ยวกับการปล้นสดมภ์ การข่มขืน และ การสังหารโหดของทั้งสองฝ่ายในปฎิบัติการครั้งนี้
แต่รายงานดังกล่าวกลับถูกเก็บเงียบเอาไว้หลายสิบปีจนกระทั่งปี 2013 จึงได้เปิดเผยออกสู่สาธารณะ ซึ่งได้ข้อสรุปว่า มีผู้เสียชีวิตประมาณ 30,000-40,000 คน
ในทันทีหลังจากยึดไฮเดอร์ราบาดได้ รัฐบาลอินเดียก็สั่งให้สลายกองกำลังราซาคาร์ และ สั่งให้ยุบพรรคการเมือง MIM ด้วย
(นิซามแห่งไฮเดอร์ราบาด กำลังต้อนรับ ซาร์ดาร์ พาเทล ของอินเดีย – ภาพจากวิกิพีเดีย)
วันที่ 26 มกราคม 1950 อินเดียประกาศว่า สามารถผนวกรวมรัฐไฮเดอร์ราบาดเข้าเป็นส่วนหนึ่งของประเทศอินเดียเรียบร้อยแล้ว อำนาจในการปกครองของนิซามแห่งไฮเดอร์ราบาดสิ้นสุดลง
พบกันใหม่สัปดาห์หน้าครับ
